Karbon kredisi satın aldığınızda krediler resmî sicilde adınıza/firmanızın adına geçmesi için transfer edilmelidir. Bu kredileri “emisyon dengeleme (“retirement”) işlemiyle kullanarak sürdürülebilirlik raporunuza dâhil edebilirsiniz veya emisyonlarınızı ofsetlediğinizi beyan edebilirsiniz.

Evet. Krediler satılabileceği gibi bir diğer deyişle “karbon nötrleme” amacıyla da kullanılabilir; aynı krediyi hem satmak hem dengelemek yasaktır.

Emisyon dengeleme (offsetleme), bir şirketin kendi faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını, başka bir yerde gerçekleşen doğrulanmış emisyon azaltımlarıyla eşleştirerek net sıfıra indirme işlemidir.

AB zorunlu piyasası karbon kredisini gönüllü piyasa ürünü olması sebebiyle kabul etmez. Türkiye’de ise Taslak İklim Kanunu , yerli ve onaylı projelerden gelen gönüllü kredilerin ETS kapsamında belirli oranda kullanılmasına izin verebilecek ikincil mevzuat altyapısını öngörmektedir; detaylar henüz netleşmemiştir.

Evet, dünyada bazı ülkeler, gönüllü karbon piyasasında (VCM) üretilen kredileri sınırlı koşullarda zorunlu emisyon ticaret sistemi (ETS) veya karbon vergisi yükümlülüklerini karşılamakta kabul etmektedir. Ancak bu uygulamalar genellikle belirli standartlara, sektörlere veya kullanım kotalarına bağlıdır. Örneğin; Singapur, karbon vergisi yükümlülüğünün %5’ine kadar onaylı VCM kredilerinin kullanılmasına izin vermektedir. Kolombiya ve Meksika’da ulusal metodolojiye uyumlu ve çift sayım riski elimine edilmişse kullanılabiliyor. Çin’de ise Ulusal CCER Karbon Kredileri yeniden başlatılan formatla sınırlı ölçüde zorunlu ETS sisteminde kullanılabilecek hale getirilmektedir. (2025 Haziran itibariyle mevcut durum paylaşılmıştır)

Hayır. Karbon kredisi projesi sadece emisyon azaltımının mülkiyetini belgelendirir, mali mahsuplaşma veya tarife değişmez.

Ulusal şebeke emisyon faktörü Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından açıklanmaktadır ve 0,6261 tCO₂/MWh’tir. Yeni kurulacak bir güneş ya da rüzgâr enerji santrali ile üretilecek her 1 MWh’lik elektrik için 0,6261 ton CO2 emisyondan kaçınılacağı anlamına gelmektedir. (https://enerji.gov.tr/evced-cevre-ve-iklim-turkiye-ulusal-elektrik-sebekesi-emisyon-faktoru)

Bir karbon kredisi (1 tCO₂e) küresel ısınmaya yol açan sera gazı emisyonlarının, onaylı bir proje aracılığıyla ölçülebilir, geriye dönük olarak doğrulanabilir ve denetim izine sahip şekilde kalıcı olarak azaltıldığını veya atmosfere hiç salınmadığını gösteren sayısallaştırılmış bir araçtır. Krediler, alıcıya söz konusu azaltımı “emisyon nötrlemesi” (offset) veya pazarda ticaret amacıyla kullanma hakkı sağlar.

Karbon kredisi, proje tasarımı uluslararası metodolojiye göre hazırlanıp bağımsız doğrulayıcı tarafından denetlenerek ilgili standardın (ör. Verified Carbon Standard (VCS) Programı (Verra), Gold Standard for the Global Goals (Gold Standard)) kayıt sisteminde onaylanmasıyla üretilir. Her bir karbon kredisi tekil seri numarasıyla ihraç edilir.

Evet, karbon kredileri (emisyon offsetlemek için) kullanılmadığı sürece saklanabilir.

Hayır, karbon kredisi fiyatları dönemin iklim politikalarına, proje çeşidine (yenilenebilir enerji, biyokömür, karbon yakalama…), karbon kredisi üretim yılına, zorunlu emisyonlarda geçerliliğe, (bazen) standarda göre değişebilir.

Satılan her karbon kredisinin fiyatı anlık olarak paylaşılmasa da genel itibariyle karbon kredisi fiyatları AirCarbon Exchange (ACX), Xpansiv™ CBL (Xpansiv CBL Markets), Quantum Commodity Intelligence (Quantum Carbon) gibi platformlardan spot fiyatlar izlenebilir.

Karbon kredilerini gönüllü pazarda Verra (VCS), Gold Standard, International Carbon Registry (ICR), GCC (Global Carbon Council), Isometric, Puro Earth… gibi bağımsız programlar ile belirli ülkelerde düzenleyici otoritelerce tanınan uyum mekanizmaları ihraç eder.

Hayır, her ne kadar karbon kredisinin amacı karbon emsiyonu tasarrufu sağlayan projelere finansal bir kaynak sağlamak olsa bile bankalar tarafından sunulan bir finansal araç değildir.

Hayır, aksine karbon kredisi üretmek, doğru kurgulandığında proje finansmanınıza ek ve “yeşil” bir gelir akışı sunduğu için risk priminizi düşürerek bankabiliteyi artırabilir. Ancak finansörlerin bu geliri tam olarak teminat kabul edebilmesi, uzun vadeli ve fiyat tabanı içeren offtake sözleşmeleri, karbon kredi sigortası ve ihtiyatlı fiyat varsayımları gibi yapılandırma önlemlerine bağlıdır.

Proje geliştiricisinden doğrudan alım yapabilir, broker/retailer üzerinden OTC (tezgah üstü / borsa dışı) anlaşma imzalayabilir, dijital borsalarda spot kontrat alabilirsiniz. Karbon kredisi taleplerinizi Goldstein Carbon talep formu üzerinden oluşturabilirsiniz.

Krediler, ilgili standardın çevrimiçi kaydında görünür hale geldikten sonra brokerlar veya çeşitli ticaret platformları üzerinden ikili anlaşmalarla satılabilir.

Fiyatlar proje tipi, ülke, teknoloji ve piyasaya göre değişir. Allied Offsets gibi veri platformları referans sağlar.

Hayır. Hem karbon kredisi hem de I-REC aynı elektrik üretimi için talep edildiğinde “çifte sayım” oluşur; proje sahibi ikisinden birini seçmelidir.

Evet. Karbon kredisi küresel bir araçtır ve global piyasada ticareti yapılabilir ve/veya emisyon dengelemek için kulanılabilir.

Hayır, Türkiye’de üretilen IREC sertifikası yalnızca iç pazarda kullanılabilir. Türkiye’de Kapsam 2 (Elektrik tüketimi kaynaklı) emisyonlarını dengelemek isteyen firmalar ise yalnızca Türkiye’de üretilen IREC sertifikasını kullanabilir.

Evet, karbon kredisi projelere teşvik amaçlı verilir. Bu sebeple belediye ve/veya resmi kurumların projelerinin karbon kredisi üretmesinin önünde bir engel yoktur.

Normal şartlarda proje işletmeye alınmadan önce başvurunun yapılması gerekir ancak bazı karbon standartları bu konuda imtiyaz tanıyabilir.

Projenin validasyonu sırasında uygulanan metodoloji gereği üretimin %2’sine kadar tolerans tanınır.

Evet, ancak standarda bağlıdır: ICR gibi bazı standartlar lisanssız projeleri kabul eder; Gold Standard yalnızca depolamalı tesislere kapı açar. Mahsuplaşma hesapları değişmez.

Proje akreditasyonu karbon standardına bağlı olarak (validasyon) 5-12 ay; yıllık verifikasyon 3-6 ay sürmektedir.

Hayır. Tahsis edildikten sonra süre kısıtı yoktur; firma dilediği kadar tutabilir.

Kayıt aşamasında çoğu standart fiziki saha ziyareti talep etmez; bazı denetçiler risk bazlı olarak talep edebilir. Verifikasyon döneminde kesinlikle denetim şarttır.

Hayır. PDD, proje alanının çevresel ve sosyal etkilerini de içerir; bu durum finansman süreçlerinde olumlu bir gösterge kabul edilir.